Ermənistanda Paşinyan dövrü və balans dəyişikliyi
Ermənistanda baş nazir postuna seçkilərdən sonra baş verən etiraz aksiyaları və iqtidar dəyişikliyi sürətlə irəlilədiyindən hadisələrin həqiqi məqamı bir çoxları üçün qaranlıq qaldı.
1news.az-ın məlumatına görə, bu Türkiyənin BİLGESAM (Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi) Strateji Araşdırmalar Məkəzinin mütəxxəsisi Elnur İsmayılın müəlllifi olduğu məqalədə yer alıb.
Məqalənin ixtisarla qısa tərcüməsini diqqətinizə çatdırırıq:
Qonşu dövlətlər tərəflərə dəstək və ya təzyiq göstərməyərək, hadisələri kənardan izləməyi tərcih etdilər. Hətta post-sovet məkanında kütlənin təzyiqi ilə iqtidar dəyişikliyini yaxşı qarşılamayan Rusiya belə Yerevandakı etiraz aksiyalarına heç bir münasibət bildirmədi.
Mayın 8-də Ermənistan Parlamentində səsvermə yolu ilə Paşinyanın baş nazir olaraq seçilməsindən sonra iqtidar dəyişikliyi Ermənistandakı vəziyyəti yavaş-yavaş aydınlaşdırır. Paşinyanın strateji qurumlara – Müdafiə və Xarici İşlər nazirliklərinə, Təhlükəsizlik Nazirliyinə rəhbəri kimi vəzifələrin ABŞ-ın təsiri altında etməsi Moskvanın diqqətindən yayınmır. Etirazlar hesabına iqtidarı ələ keçirmiş Paşinyanın ABŞ layihəsi olduğunu isə Rusiya açıq şəkildə bəyan edir.
Ermənistanda baş verənlər, Rusiya kimi, Türkiyənin də diqqətini çəkir. Çünki bu gün Ermənistanda baş verənlər və bu ölkənin tədricən Rusiyanın nəzarətindən çıxması gələcəkdə Türkiyə üçün də ciddi başağrısına çevrilə bilər.
Paşinyan baş nazir olaraq vəzifəyə başladıqdan sonra Türkiyə ilə münasibətlərə toxunaraq, şərtsiz münasibətlər qurmaq fikirini irəli sürüb. Azərbaycan-Ermənsitan arasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsilə bağlı Ankara-Yerevan arasında vacib məqamları vurğulayıb. Həmçinin Paşinyan qondarma “erməni soyqımı” ilə bağlı əvvəlki hökumət nümayəndələrindən fərqli düşünmədiyini, bunun beynəlxalq dərəcədə tanınması üçün çalışacaqlarını da vurğulayıb.
Ermənistanda iqtidar dəyişikliyindən sonra Rusiyalı analitik Vladimir Jarin Paşinyanın Ermənistan qonşuları ilə bağlı münasibətlərin pozacağı fikrini irəli sürüb:
“Bir də gördünüz Paşinyan Ağrı dağını “geri almaq” xəyallına düşdü. Əlbəttə ki, kiçik əraziyə, parçalanmış iqtisadiyyata sahib olan Ermənistan Türkiyə kimi nəhəng bir dövlətə qarşı torpaq iddiası irəli sürməsi inandırıcı deyil. Lakin Türkiyə üçün təhlükə Ermənistan deyil, onu idarə edən ABŞ-dadır”.
Türkiyə NATO-ya üzv ölkə olaraq ABŞ-la müttəfiq dövlət olsa da, Vaşinqtonun son illərdə, xüsusi 15 iyul çevrilişə cəhddən sonra Türkiyə ilə bağlı siyasəti böyük problemləri ortaya qoyur. İllər boyu ABŞ Türkiyəyə qarşı müxtəlif yollarla terrorçu yeridərək istər türk, istərsə də qonşu dövlətlərin torpaqları vasitəsilə müdaxilə etməyə çalışıb.
Türkiyədə terrorçulara qarşı mübarizə zamanı əldə edilən uğurlardan sonra Suriyadakı PKK və PYD/YPG terrorçularının aktivləşməsi Ankaraya qarşı yeni təhlükələrin baş qaldırmasının bariz nümunəsidir.
Bu gün Ermənistanda baş verən geosiyasi oyunlar Moskvanın bu dövlət üzərindən nəzarətini zəiflədir. Ermənistanda güclənən bu qüvvələr ABŞ-ın Türkiyəyə qarşı ideal təhlükə mənbəyidir. Çünki uzun illər aparılan təbliğat hesabına qondarma “erməni soyqırımı” ilə bağlı erməni ictimaiyyətində “düşmən Türkiyə” imici yaradılıb.
Ümumi olaraq, qondarma “erməni soyqırımı” məsələsi ABŞ-ın bəzi dairələri üçün Türkiyəyə qarşı təzyiq vasitəsidir. Ermənistandan gələ biləcək təhdid və təhlükənin güc yolu ilə həll etmək bu gün üçün imkansız görünür. Buna görə də Türkiyə bu təhlükəni diplomatik yolla həll etməlididir.
Tərcümə: S.Xankişiyeva