Rasim Musabəyov: Əgər İran birinci zərbə endirməzsə, ABŞ bunu etməyəcək
ABŞ prezidenti Donald Tramp İranı az zənginləşdirilmiş uranın limitini aşmaq qərarından sonra hədələyib.
“İran, təhdidlərində ehtiyatlı ol. Bu təhdidlər başqa cür nəticələnə bilər”,- Tramp Twitter hesabında yazıb.
İran prezidenti Həsən Ruhani bəyan edib ki, əgər nüvə sövdələşməsinin iştirakçıları öz öhdəliklərinə riayət etməzsə, Tehran iyulun 7-dən 3,67% uranın zənginləşməsinə başlayacaq.
İran-ABŞ qarşıdurmasının hansı nəticələrə yol açacağı ilə bağlı politoloq, Milli Məclisin deputatı Rasim Musabəyova müraciət etdik:
- Trampın bu bəyanatının geriyə yol olmadığı ilə bağlı son hesabat hesab etmək olar?
- Belə düşünmürəm, bu, sadəcə sözlərdir. Söz təhdidi dövlət başçılarına xasdır. Hesab etmirəm ki, bunun arxasınca hansısa hərbi zərbələr başlasın. İranın nüvə sövdələşməsindən çıxması, ən azından Fransa, AFR və İngiltərə kimi ABŞ-ın sansiya təzyiqinə qoşulmasıdır.
- Amerikalılar bütün sanksiyaları tətbiq etdiyi halda, Tehrana qarşı daha hansı sanksiyalar tətbiq oluna bilər?
- İrana tibbi ləvazimatlar, ərzaq məhsulları hələ də göndərilir axı.
- Bəs hərbi məsələ?
- Hərbi məsələyə gəlincə, ABŞ və onun müttəfiqləri tərəfindən İranın hərbi obyektlərinə zərbələr endirilməyəcək. Düşünürəm ki, yerli, təsadüfi qarşıdurma olmazsa, Tramp hər hansı zərbə endirməyəcək.
Məsələ burasındadır ki, bir zərbə endirmək mümkün deyil. Ən azından əsas infrastrukturu məhv etmək lazımdır. Bu o deməkdir ki, limanları, aerodromları, rabitə əlaqələrini bombalamaqdır.
Düşünmürəm ki, vətəndaş obyektlərinə zərbələr endirilsin. Bu da İranın əsas hərbi infrastrukturunun genişmiqyaslı məhvidir.
- Bütün bunlar Azərbaycana necə təsir göstərə bilər?
- Düşünmürəm ki, hazırki hadisə bizə nə cürsə təsir etsin. İran Azərbaycanla ticarətdə az yer tutur. Bu münasibətlərin istər Azərbaycan, istərsə də İran üçün əhəmiyyətli olmasını düşünmürəm.
- ABŞ Azərbaycandan İranla bütün əməkdaşlığı kəsməyi tələb edə bilərmi?
- Mükün deyil. İranla hər hansı tranzaksiyaların dollarla edilməsi qadağandır, Azərbaycan da bunu həyata keçirmir.
- İran prezidenti Həsən Ruhanı Tehranda Ermənistanın baş nazirinin müavini Mqer Qriqoryanla görüş zamanı Ermənistanla qarşılıqlı ticarət zamanı milli valyutaya keçid təklif edib.
- Eyni problemdir. Çünki dollarla tranzaksiya qadağandır. Əgər Fransa, AFR və İngiltəyərə qoşulrsa, nə funt, nə avro istifadə olunmayacaq.
- Bir neçə il öncə, İranda gərginlik baş verdikdə bir çox iranlı Azərbaycandan daşınmaz əmlak aldı. Bu vəziyyət yenidən təkrarlana bilər?
- Kimin ki əlində vəsaiti vardı bunu etmişdi. İndi İranda valyuta məsələsində gərginlik çox olduğu üçün düşünmürəm ki, Bakıda iranlılar əmlak alsın. Lakin bu göstərici Türkiyədə daha yüksəkdir. İranlıların indi pulu yoxdu, rialın məzənnəsi dollarla müqayisədə çox aşağı düşüb. Hətta varlı iranlıların da əlavə vəsaiti yoxdur.
- Şimali Avropanı Cənub-Şərqi Asiya ilə, həmçinin Azərbaycan, İran və Rusiya dəmir yollarını birləşdirən “Şimal-Cənub” nəqliyyat dəhlizinin həyata keçirilməsi necə olacaq?
- Avqustda Rusiya, Azərbaycan və İran prezidentlərinin görüşü baş tutacaq. Vladimir Putin, İlham Əliyev və Həsən Ruhani digər məsələlərlə yanaşı, Azərbaycandan keçməklə İran və Rusiyanı birləşdirən “Şimal-Cənub” nəqliyyat dəhlizinin inkişafı məsələsini də müzakirə edəcəklər.
Tərcümə: S.Xankişiyeva
